Wyjście do lasu po grzyby czy jagody kojarzy się z relaksem, tradycją i smakiem lata. Ale czy wiesz, że kilkadziesiąt minut nieuwagi podczas zbierania może zakończyć się bolesnym mandatem, a nawet sprawą karną? W 2025 roku przepisy dotyczące zbierania darów lasu są surowe i zmieniają się na bieżąco. Poniżej wyjaśniam, gdzie i jak można bezpiecznie zbierać grzyby oraz jagody, aby cieszyć się połowem — bez nerwów i niechcianych kosztów.
Gdzie można legalnie zbierać grzyby i jagody?
Polskie lasy państwowe pozostają otwarte dla wszystkich miłośników grzybobrania i zbierania jagód. Zgodnie z przepisami, grzyby i jagody można zbierać na własny użytek bez konieczności uzyskania zezwolenia oraz nieodpłatnie.
Ograniczenia pojawiają się jednak w określonych miejscach. Oto aktualna lista stref, gdzie zbiór jest zakazany :
Wszystkie powyższe zakazy mają swoje uzasadnienie — chronią odnowienie lasów, siedliska i równowagę ekologiczną. Dodatkowo czasowe zakazy wstępu, np. podczas suszy, są znakowane tabliczkami Zakaz wstępu.
Jakie grzyby można zbierać bez ryzyka mandatu?
W polskich lasach objętych ścisłą ochroną znajduje się aż 232 gatunki grzybów. Najbardziej znany z nich to borowik szatański, nie tylko niebezpieczny, ale winny już wielu pomyłek podczas grzybobrania.
W sierpniu 2025 roku, zgodnie z rozporządzeniem ministra środowiska, lista grzybów pod ochroną zawiera 232 gatunki — naruszenie tych przepisów może skutkować surowym mandatem i konsekwencjami karnymi.
Poniżej zestawienie podstawowych kar za nielegalny zbiór grzybów chronionych:
Kary za naruszenie zasad ochrony grzybów — wysokości mandatów
| Rodzaj przewinienia | Wysokość kary |
|---|---|
| Zbiór grzybów pod ochroną (niewielka ilość) | do 5 000 zł |
| Zbiór dużych ilości lub szkodliwy sposób | areszt (3 mies. — 5 lat) |
Legalnie na sprzedaż dopuszczono 72 gatunki grzybów, wśród nich popularne: podgrzybek, kurka, maślak czy opieńka.
Zasady zbierania jagód — o tym musisz pamiętać
Leśne jagody zbieraj wyłącznie ręcznie — zabrania się stosowania narzędzi takich jak grzebienie, które mogą uszkadzać rośliny. Grozi to mandatem od 250 do 500 zł oraz przepadkiem sprzętu. Wiem, jak pokusa szybkiego zbioru kusi, ale przepisy tu są bezwzględne!
Sprzedaż grzybów i jagód — najważniejsze formalności
Sprzedaż zbiorów wymaga rejestracji działalności w rejestrze podlegającym kontroli sanitarnej. Za brak zgłoszenia możesz otrzymać mandat do 5 000 zł. Sam proces zajmuje do 14 dni i prowadzony jest przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną. Grzyby przeznaczone na sprzedaż muszą posiadać certyfikat jakości (ważny 48h), a sprzedaż dozwolona jest jedynie w wyznaczonych miejscach — targowiskach lub sklepach, nigdy "z ręki" przy drodze!
Ważne fakty o sprzedaży grzybów
- Sprzedawca musi okazać certyfikat na żądanie klienta.
- Brak certyfikatu = zakaz sprzedaży i ryzyko kary.
- Lista dopuszczonych gatunków do sprzedaży to 72 pozycje.
Pozostałe najczęstsze przewinienia i kary
Najłatwiej złapać mandat parkując poza wyznaczoną strefą leśną — nawet jeśli samochodów nigdzie nie ma! Prawo pozwala na wjazd na leśną drogę wyłącznie tam, gdzie stoi odpowiedni znak. Za złamanie tego przepisu można stracić nawet kilkaset złotych.
Z własnego doświadczenia przyznam, że szybkie sprawdzenie tabliczek informacyjnych i szlaków przed wejściem do lasu zaoszczędziło mi sporo kłopotów. Zawsze mam ze sobą telefon, by w razie czego zrobić zdjęcie tablicy lub zgłosić wątpliwości lokalnym służbom. Emocje przy pełnym koszyku grzybów są ogromne, ale bezpieczeństwo i przestrzeganie prawa to podstawa.
Swobodny zbiór grzybów i jagód dla własnych potrzeb to piękna tradycja, ale w 2025 roku wymaga dobrej znajomości przepisów. Ważne, by respektować las, chronione gatunki i wyznaczone zasady, bo mandaty stają się coraz wyższe, a kontrole — częstsze. Bezpieczne i legalne grzybobranie to satysfakcja i pewność, że cenny zbiór, taki jak kurka, podgrzybek czy jagoda, naprawdę cieszy, nie narażając przy tym na nieprzyjemności.
Komentarze